Mul’anni kun kan godaantoota gara daangaa Amerikaatti imalaan kan agarsiisudha.
Viidiyoon TikTok, kan miseensonni saba Oromoo dirqiin Somaaliyaa gadhiisanii bahan jedhame kun SOBA.
Barreeffamni Afaan Amaaraa suuricha waliin jiruus “ Itoophiyaanonni dhalattoota saba Oromoo ta’an Somaaliyaa gadhiisanii akka bahan dirqisiifamaa jiru. “ jedha.
Himannaan kun kan naanna’uu eegale, Itoophiyaan buufata doonii Galaana Diimaa Barbaraa fayyadamuuf Somaaliilaand naannoo Somaaliyaa irraa addaan baate waliin waliigaltee jalqabaa erga mallatteessitee booda.
Itti aansuudhaaniis gorsaan olaanaa pirezidaantii Somaaliyaa Itiyoophiyaan Somaaliilaandiif beekamtii akka hin kenninee fi buufata doonii akka hin ijaarre ittisuuf biyyittiin waraana seenuuf qophii ta’uu akeekkachiisaniiru.
Haa ta’u malee, bu’aan barbaacha Google reverse image suuraa iskiriinii viidiyoo kanarraa argame kan godaantota gara daangaa Amerikaatti imalaa turan ta’uu mirkaneesseera.
Viidiyoon kun barruu mata duree, “ ‘Nuti Hojjettoota Idil-Addunyaati!’ Godaantonni hedduun gara daangaa Amerikaatti qajeelaan. “ jedhu cinatti amajji 4,bara 2024 marsariitii kana irratti marsariitii kana irratti maxxanfameera.
Barreeffamni kun akkas jedha:”Suuraan rifachiisa goodaantonni kumaatamaan lakkaa’aman gara daangaa Amerikaatti yeroo imalaan agarsiisu aarii guddaa kaaseera. “
Viidiyoon kun GBN’n Amajjii 4 bara 2024 maxxanfameera.
PesaCheck viidiyoo TikTok, kan sabni Oromoo dirqiin Somaaliyaa gadhiisanii bahan jedhu kana gadfageenyaan qorachuun Soba ta’uu isaa mirkaneesseera.
PesaCheck maxxanfansa X (duraan Twitter) irratti suuraa waliin jiru , kan Xiyyaara Humni Qilleensaa Turkii Fulbaana 2024tti meeshaalee waraanaa gara Somaaliyaa Moqaadishootti geessu jedhu kana gadi-fageenyaan qorachuun SOBA ta’uu isaa mirkaneesseera.
Maxxansi kun qaama hojii dhugaa baasuu PesaCheck itti fufiinsaan hojjechaa jiruu tahee, maxxansaalee Facebook fi miidiyaalee hawaasaa kan biroo odeeffannoo sobaa qabaachuutiin adda baafaman sakatta’a.
Facebook fi platfoormii midiyaalee hawaasaa biroo wajjin michoomina uumuudhaan, dhaabbileen dhugaa-baastuu qaama sadaffaa irratti hojjetan akka PesaCheck, hawaasni dhugaa fi soba akka adda baasuuf gargaaru. Kana kan hojjennu hawaasni maxxansa miidiyaa hawaasaa irratti dhiyaatan ilaachisee haala uumame gad fageenyaan akka hubatu gochuudhaan.
Facebook irratti maxxansa odeeffannoo sobaa qabu argitanii beektuu? Kunoo haala kanaan gabaasuu ni danddeessu. Akkaataa itti PesaCheck hojii dhugaa-baasuu hojjetu ilaalchisee odeeffannoon dabalataa kunoo ti.
Sakatta’iinsi dhugaa kun kan barreeffame nama dhugaa sakatta’aa PesaCheck kan Itoophiyaa keessa jiruu (Maqaan sababa nageenyaaf jecha dhokfame) yoo ta’u, gulaalaa koppii Olaanaa PesaCheck Seediriik Iraakoozee fi gulaalaa olaanaa koppii itti aanaa Firaansiis Maawaniikiitiin gulaalame. Barreeffamni kun akka maxxanfamuuf gulaaltuu olaanaa PesaCheck Dooreen Waaniinaayinaah’n raggaasifameera.
PesaCheck Baha Afriikaa keessatti dhabbata dhugaa-baastuu faayinaansii hawaasaa isa eegalaa ti. Dhaabbatichi Kaateeriinii Gicheeruu fi Jastiin Arenestaa’intiin hundeeffamee, dhaabbata civik teknoolojii Afriikaa isa guddaa, Code of Africa qindeeffame. Hawaasni lakkofsoota addunyaa irratti dhibbaa fidan ilaalchisee dhugaa fi soba adda baasee akka hubatuuf hojjeta. Keessattiyyuu dhimmoota faayinaansii hawaasaa kanneen dhiyessii mootummootni misooma itti fufiinsa qabu (Sustainable Development Goal) kan akka eegumsa fayyaa, misooma baadiyyaa fi dhiyeessii bishaan qulqulluu ilaachisee raawwatan irratti xiyyeeffata. Akkasumas PesaCheck sirrummaa gabaasa miidiyaas ni qorata. Odeeffannoo dabalataa argachuuf pesacheck.org ilaalaa.
PesaCheck abuura Code of Africa, karaa innovateAFRICA fund dhiyaate ta’ee, deggersa Deutsche Welle Akademietiin, michoomina qindoomina miidiyaalee Afriikaafi dhaabbilee qorqortuu mirga civikiiti.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar